2023-2024 ուսումնական տարվա առարկայական հեղինակային ծրագիր
Պատմություն, 12-րդ դասարան
Շաբաթական՝ 4 դասաժամ, տարեկան՝ 136 դասաժամ
Ընդհանուր նկարագիր՝
«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում իրականացվում է պետական այլընտրանքային-հեղինակային կրթական ծրագիր, որտեղ «Պատմություն» առարկան դասավանդվում է՝ հիմքում ունենալով՝
- Հանրակրթության պետական չափորոշիչը
- «Հայագիտություն» բնագավառի չափորոշիչը և ծրագիրը
- «Համաշխարհային պատմություն» առարկայի չափորոշիչը և ծրագիրը
- ուսուցչի հեղինակային մոտեցումը
- սովորողի անհատական պլանը
- կրթահամալիրի ուսումնական օրացույցը
- հասարակագիտության լաբորատորիայի օրացույցը
- կրթահամալիրային ստուգատեսները, ճամբարները, ճամփորդությունները
«Պատմություն» առարկայի դասավանդման ծրագրերը, դասավանդման մեթոդներն ու մոտեցումները պետք է լինեն ավելի արդիական, իրատեսական, իրականանալի՝ առանց ավելորդ ձևականությունների և ստանդարտների: Այստեղ պետք է կարևորվի սովորողի քննական մոտեցումը, պատմության դասավանդման ընթացքում օգնենք սովորողներին քննել պատմությունը և բանավիճել դրա շուրջ, հասկանան, թե ինչ են սովորում, ինչպես են սովորում և ինչու են սովորում:
«Պատմություն» առարկայի իմացության միջոցով է ձևավորվում ազգային ինքնագիտակցություն ու մտածողություն, պատասխանատու և սեփական տեսակետ ու դիրքորոշում ունեցող, կշռադատված որոշումեր կայացնող անձ և քաղաքացի։
Ուսուցման նպատակը՝
- Ձևավորել պատմության ուսումնասիրության և վերլուծության համար անհրաժեշտ կարողություններ
- Տարանջատել հայոց պատմության առանցքային շրջափուլերը, որոնք ազդեցություն են ունեցել հայոց պատմության զարգացման ուղիների վրա
- Վերլուծել մարդկության պատմության կարևոր իրադարձությունները, երևույթները, գործընթացները, գաղափարները, հասկացությունները՝ ըստ հասարակական գործունեության հիմնական ուղղությունների
- Վերլուծել պատմական զարգացումների խորքային պատճառները
- Զարգացնել պատմական ու տրամաբանական մտածողությունը, պատճառահետևանքային կապեր գտնել պատմական գործընթացներում, պատմական ու հասարակական տարբեր իրադարձությունների, երևույթների միջև, հասկանա ու մեկնաբանի տարբեր երկրների ու ժողովուրդների զարգացման ընթացքը, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները, դրանք պայմանավորող գործոնները
- Համադրել և հակադրել պատմական իրադարձությունները, երևույթները, փաստերը, դրանց փոխկապակցվածությունն ու պատճառահետևանքային կապերը
- Վերլուծել հայոց պատմության առանցքային խնդիրների պատճառահետևանքային կապերը, մատնանշել լուծման հնարավոր տարբերակները
- Ձևավորել վերաբերմունք՝ ուղղված սեփական պետության, մշակույթի, պատմության և ապագայի տեսլականին
- Գնահատել և արժևորել համաշխարհային քաղաքակրթության ձեռքբերումները, հայ ժողովրդի ներդրումը համաշխարհային քաղաքակրթության մեջ
Դասավանդման հիմնական մեթոդները և ուսումնառության առանցքային բաղկացուցիչները՝
- Դասախոսություն, այդ թվում՝ արտակրթահամալիրային մասնագետի կողմից
- Հրավիրյալ մասնագետի հետ կլոր սեղան-քննարկում
- Բանավեճ, այդ թվում՝ արտակրթահամալիրային հարթակներում
- Ինտերակտիվ ուսուցում
- Նախագծային աշխատանքների իրականացում
- Ինքնուրույն հետազոտության վրա հիմնված ուսումնառություն
- Դասընթացի կազմակերպումը հասարակագիտական առարկաների հետ սերտ համագործակցության շրջանակներում
Ուսումնական գործի կազմակերպման միջավայրները՝
- Ֆիզիկական միջավայրում
- Կրթահամալիրի շենքային տարածքում՝ դասասենյակ, գրադարան, դահլիճ
- Արտակրթահամալիրային շենքային տարածքում՝ այլ կրթական հաստատություն, գիտահետազոտական ինստիտուտ, թանգարան, պատկերասրահ
- Վիրտուալ միջավայրում
Միավորային-վարկանիշային գնահատում՝
- ներկայության համար՝ 1 միավոր
- ուսումնական պարապմունքներին մասնակցություն՝ 1 միավոր
- քննարկումներին, նախագծերին, ինքնուրույն, հետազոտական աշխատանքների իրականացմանը մասնակցություն՝ 3 միավոր
- ընթացիկ առաջադրանքների /բլոգային աշխատանք/ կատարում՝ 2 միավոր
- աշխատանքի բանավոր ներկայացում՝ 3 միավոր
- Հետազոտական աշխատանքի իրականացում, հրապարակային պաշտպանություն-6-10 միավոր /հետազոտական աշխատանք ընտրած սովորողների համար/
Ուսումնառության ակնկալվող վերջնարդյունքները՝
- Սովորողը կդասակարգի պատմական իրադարձությունները՝ ըստ պատմական փուլերի
- Կձևավորի հետաքրքրություն անցած պատմական գործընթացների և արդի գործընթացների նկատմամբ
- Կվերլուծի և կքննարկի առաջին պետությունների ձևավորման, զարգացման և անկման առանցքային պատմական իրադարձությունները, դրանց պատճառահետևանքային կապերը, այդ պետությունների ունեցած դերակատարումը համաշխարհային պատմական գործընթացներում
- Կհետազոտի հին արևելյան հասարակությունների ձևավորման և զարգացման գործընթացները, կհամեմատի և կհամադրի այդ հասարակությունները, կարժևորի դրանց ազդեցությունը համաշխարհային պատմական արդի գործընթացների վրա
- Կհետազոտի պատմական այն գործընթացները, որոնք ստեղծեցին հնարավորություն հայկական պետության ձևավորման և զարգացման համար
- Սովորողը հետազոտելով տարբեր պատմական աղբյուրներ՝ կզարգացնի ակադեմիական հետազոտական հմտություն, վերլուծական, քննական մտածողություն
- Կհետազոտի ազատագրական պայքարի նոր գաղափարախոսության ձևավորումը, հայ ազատագրական պայքարը տարբեր դարաշրջաններում, պայքարի գործընթացները և պատմական գործիչներին, պայքարի պատմական նշանակությունը հայ ժողովրդի ազգապահպանման և նոր պետականության կերտման գործում
- Կհետազոտի ազատագրական պայքարի զինված փուլի ձևավորումը, նպատակները և գործընթացները, հայդուկային շարժումը և Մայիսյան հերոսամարտերի դերը հայ ժողովրդի կյանքում
- Կվերլուծի գրական այն ստեղծագործությունները, որտեղ ներկայացված է Արևելյան և Արևմտյան Հայաստանների զինված ազատագրական պայքարի գործիչների գործունեությունը և կներկայացնի այդ գործիչների անձնային նկարագիրը
- Կհետազոտի Հայաստանի երրորդ հանրապետության կայացման գործընթացները, Արցախյան հիմնախնդրի ձևավորումը և ԱՀ կայացման գործընթացները, Արցախյան հերոսամարտի նշանակությունը հայ ժողովրդի կյանքում
- Հարցում կանցկացնի իր ընտանիքի այն անդամների հետ /նաև հասարակության շրջանում/, ովքեր ականատես են եղել անկախ պետականության կայացման ժամանակաշրջանին և կգրի վերլուծական Էսսե /հետազոտական աշխատանք/՝ հավաքագրված աղբյուրների և իր ձեռք բերած գիտելիքների հիման վրա
- Կքննի հայկական պահանջատիրության անցած ճանապարհը 20-րդ դարում, ինչպես նաև հնարավոր զարգացումները
- Կգնահատի 1960-ական թթ․ ազգային շարժումը ՀԽՍՀ-ում
- Աղբյուրագիտական հենքի վրա կներկայացնի խորհրդահայ հասարակության առօրեական կյանքը
- Կվերլուծի կրթական և գիտական նորարարության ընթացքը Հայաստանում 20-րդ դարում
- Կվերլուծի Խորհրդային Հայաստանի մշակութային զարգացման նախադրյալները
- Կհիմնավորի հայկական մշակութային հաջողությունները համաշխարհային իրականության համատեքստում
Բովանդակություն
ա/ Հիմնական թեմաներ՝
1․ Ազգային զարթոնքը և ազգային շարժումները
2․ Խորհրդահայ հասարակությունը
3․ Գիտական և տնտեսական նորարարություն
4․ Մշակութային և կրթական նորարարությունը։ Երևանը մշակութային կենտրոն
բ/ Նախաքննական կրկնության թեմաներ՝
1․ Թեմա 1․Հայկական քաղաքակրթության սկզբնավորումը /2 դասաժամ/
2․ Թեմա 2․Համահայկական թագավորությունները /3 դասաժամ/
3․ Թեմա 3․Հայկական մշակույթի զարգացումը /2 դասաժամ/
4․ Թեմա 4․Հայկական քաղաքակրթության ներդաշնակումը քրիստոնեական արժեհամակարգին /2 դասաժամ/
5․ Թեմա 5․Հայոց պետականությունը զարգացած միջնադարում /2 դասաժամ/
6․ Թեմա 6․Հայոց քաղաքակրթությունն ուշ միջնադարում /2 դասաժամ/
7․ Թեմա 7․Միջնադարի հայկական մշակույթը /2 դասաժամ/
8․ Թեմա 8․Ազատագրական շարժումները XVII դարի երկրորդ կեսին և XVIII դարում /2 դասաժամ/
9․ Թեմա 9․Հայոց պետականության վերականգնման խնդիրը XIX դարի առաջին կեսին /2 դասաժամ/
10․ Թեմա 10․Ազատագրական շարժման վերելքը XIX դարի երկրորդ կեսին և XX դարի սկզբին։ Հայկական հարցի միջազգայնացումը /2 դասաժամ/
11․ Թեմա 11․Հայ-քաղաքական կյանքի վերելքը /2 դասաժամ/
12․ Թեմա 12․Ազատագրական պայքարի զինված փուլը /2 դասաժամ/
13․ Թեմա 13․Հայ ազատագրական շարժումները XX դարի սկզբին /2 դասաժամ/
14․ Թեմա 14․Հայաստանը և հայ ժողովուրդը առաջին աշխարհամարտի տարիներին /2 դասաժամ/
15․ Թեմա 15․Հայկական մշակույթը XVII դարի երկրորդ կեսին և XIX դարի առաջին կեսին /2 դասաժամ/
16․ Թեմա 16․XIX դարի երկրորդ կեսի և XX դարի սկզբի մշակութային վերելքը /2 դասաժամ/
17․ Թեմա 17․Հայոց առաջին հանրապետության ներքին կյանքը /1 դասաժամ/
18․ Թեմա 18․Հանրապետության միջազգային դրությունը /2 դասաժամ/
19․ Թեմա 19․Առաջին հանրապետության անկումը /2 դասաժամ/
20․ Թեմա 20․Խորհրդային Հայաստանը 1920-1922 թվականներին /2 դասաժամ/
21․ Թեմա 21․Խորհրդային Հայաստանը 1922-1941 թվականներին /2 դասաժամ/
22․ Թեմա 22․Հայ ժողովուրդը հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին (1941-1945 թվականներ) /2 դասաժամ/
23․ Թեմա 23․Խորհրդային Հայաստանը հետպատերազմյան տարիներին (1945 — 1985 թվականներ) /2 դասաժամ/
23․ Թեմա 24․Խորհրդային Հայաստանը վերակառուցման տարիներին /2 դասաժամ/
24․ Թեմա 25․Հայաստանի երրորդ հանրապետությունը /2 դասաժամ/
25․ Թեմա 26․Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը /2 դասաժամ/
26․ Թեմա 27․Հայկական մշակույթը 1920-1941 թվականներին /2 դասաժամ/
27․ Թեմա 28․Մշակույթի վերելքը (1945 — 1991 թվականներին) /2 դասաժամ/
28․ Թեմա 29․Հայկական մշակույթի արդի վիճակը /1 դասաժամ/